Voor welke uitdagingen staat Waterschap Zuiderzeeland in de toekomst – waar moeten we anders denken, doen en organiseren? Dat is één van de hoofdvragen van het traject Zuiderzeeland 2045 (ZZL2045). Hierin verkennen we hoe we ons als toekomstbestendig waterbeheerder kunnen voorbereiden op de lange termijn.

In juni 2017 heeft het waterschap deskundigen, gebiedspartners, bestuurders en medewerkers bij zes rondetafelgesprekken verwelkomd om te spreken over de toekomst van het waterbeheer in Nederland en Flevoland in het bijzonder. Prikkelende essays waren de basis voor deze gesprekken. Deskundigen uit de wetenschappelijke wereld en het bedrijfsleven hebben op ons verzoek hun visie gegeven op verschillende onderdelen van ons waterbeheer. Ook onze eigen medewerkers hebben hun beelden bij “2045” gegeven. De gesprekken helpen ons om onze toekomstagenda te formuleren. De resultaten vormen een belangrijke basis voor verdere organisatieontwikkeling en bestuurlijke vernieuwing in 2018.

Zoals bekend is in de zomer van 2017 de beoogde datum van inwerkingtreding van de Omgevingswet uitgesteld tot 1 januari 2021. Dit leidt echter niet tot vertraging op de voor-bereidingen van de wet. We werken samen in landelijke gremia (zoals de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten), op provinciaal niveau (platform Flevoland) en met onze partners binnen Waterkrachtverband.

Op de verschillende deelthema’s wet-/regelgeving, automatisering en cultuurverandering hebben we input gegeven en meegewerkt aan de totstandkoming van (concept)producten of onderdelen daarvan. Concrete voorbeelden hiervan zijn:

• Waterplan Almere 2017 – 2022, ‘Stad van het zuiverste water’: Een samenhangende visie van de gemeente Almere en het waterschap op alle wateraspecten (“van riool tot recreatie”) in Almere. Met de komst van de Omgevingswet vervalt de verplichting om een gemeentelijk rioleringsplan op te stellen. Dit waterplan past in de filosofie van de Omgevingswet;
• ‘Slimmer vergunnen’, gemeente Dronten: Vereenvoudiging van het vergunningstraject voor veelvoorkomende werken/werkzaamheden in en door de gemeente Dronten;
• Oosterwold, Almere: Woongebied waar bewoners zelf verantwoordelijk zijn voor eigen ontwikkeling en realisatie. De overheid geeft alleen een aantal regels en kaders mee;
• Keur Waterschap Zuiderzeeland 2017;
• Afstemming met gemeente Noordoostpolder: afstemming in een vroegtijdig stadium over ruimtelijke ontwikkelingen.

Onderzoek Rekenkamercommissie

De Algemene Vergadering van Waterschap Zuiderzeeland heeft in 2016 de Rekenkamercommissie verzocht om een onderzoek uit te voeren naar de mate van doelmatigheid en doeltreffendheid van vergunningverlening en handhaving. In relatie tot bepaalde beleidsdoelen in juni 2017 is het eindrapport behandeld in de Algemene Vergadering, waarin de conclusie was dat alle processen op orde zijn.

Digitaal systeem

Er is een nieuw digitaal informatiesysteem voor vergunningverlening, toezicht en handhaving. In 2016 is het in gebruik genomen voor het onderdeel lozingen en grondwateronttrekkingen. In 2017 zijn alle vergunningen en het toezicht aan het nieuwe digitale systeem toegevoegd. Het systeem wordt inmiddels gebruikt door 13 waterschappen en Rijkswaterstaat en is Omgevingswetproof ingericht.

Oosterwold

Voor het hele beheergebied van het waterschap en in het bijzonder voor Oosterwold geldt dat initiatiefnemers worden gestimuleerd om vergunningaanvragen en meldingen via het Omgevings-loket online in te dienen. Dat werkt een stuk sneller. Naast het gebruik van het Omgevingsloket online, zijn het afgelopen jaar reguliere inloopspreekuren georganiseerd voor initiatiefnemers in Oosterwold en is een frontoffice opgezet voor vragen over het invullen van aanvraagformulieren en procedures.

Keur Waterschap Zuiderzeeland 2017

Hoewel in de zomer van 2017 bekend is geworden dat de inwerkingtreding van de Omgevingswet is uitgesteld tot 1 januari 2021, heeft het waterschap op het gebied van vergunningverlening en handhaving niet stilgezeten. Zo is de nieuwe Keur Waterschap Zuiderzeeland in 2017 vastgesteld en ingericht met het oog op de nieuwe Omgevingwet.

Bestuursovereenkomst Wabo

In 2017 heeft een evaluatie plaatsgevonden van het bestuursovereenkomst Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht). Uitkomst van de evaluatie is dat de samenwerking tussen de partijen (de provincie Flevoland, de Flevolandse gemeenten en het waterschap) op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving verloopt zoals vooraf is bedacht. Het waterschap heeft de wens om de samenwerking met de omgevingsdienst voort te zetten en verder te verbeteren.

Netcentrisch werken

Bij calamiteiten werken wij vanaf 2017 volgens de werkwijze ‘netcentrisch werken’. Daarbij ligt de focus op een netwerkbenadering waar medeoverheden direct over dezelfde informatie beschikken. Hiervoor is een systeem opgezet en er is een opleidingstraject aan gekoppeld, die in 2018 afgerond worden met een live oefening.

Platform Crisisbeheersing Waterschappen Midden-Nederland

In 2017 is Waterschap Zuiderzeeland voor een proefperiode van een halfjaar aangesloten bij het Platform Crisisbeheersing Waterschappen Midden-Nederland. Dit is een samenwerkingsverband op het gebied van calamiteitenzorg waarin zes andere waterschappen deelnemen. Op basis van de ervaringen tijdens de proefperiode is besloten per 1 januari 2018 officieel deel te nemen.

Opleidingen & trainingen

Dit jaar zijn er ongeveer 20 opleidings-, trainings- en oefenactiviteiten uitgevoerd om adequaat te reageren als een calamiteit zich voordoet. In het afgelopen jaar heeft zich geen calamiteit voorgedaan.

Het waterschap is voortdurend op zoek naar een efficiënte, innovatieve en duurzamere manier van werken. Langs de onderwerpen energie, grondstoffen en waterkeringen hebben we een mooie vooruitgang geboekt.

De transitie naar een energieneutraal waterschap wordt bekrachtigd door zonneweides op onze zuiveringsterreinen, een gerenoveerd en bijna energieneutraal Waterschapshuis en een Ephyra-installatie op de zuivering Tollebeek. Daarnaast is onderzoek gedaan naar mogelijk toepasbare technologieën als Torwash (afval omzetten in biobrandstof), drijvende zonnepanelen en energie-efficiënt gebruik van onze gemalen.

Verder dragen we ons steentje bij aan de circulaire economie door behalve innovaties in de waterketen ook het watersysteem onder de loep te nemen. Er is onder andere onderzoek gedaan naar mogelijkheden om maaisel op een nuttige manier te (her)gebruiken, zoals bioraffinage, maaisel als bodemverbeteraar of als grondstof voor waardevolle vezels.

In 2017 hebben we onze reputatie versterkt als betrouwbare, deskundige en innovatieve partner in de regio. Men weet het waterschap te vinden met nieuwe ideeën en het waterschap kan zijn ideeën makkelijker in de praktijk brengen met behulp van partners.

De volgende duurzaamheidsonderwerpen worden samen gerapporteerd en verantwoord:

• Energie (Masterplan Duurzame Energie)
• Grondstoffenwinning (Ontwikkelagenda Grondstoffen)
• Duurzaam inkopen
• Duurzame mobiliteit

Energie

In het Masterplan Duurzame Energie is opgenomen, dat het waterschap in 2020 30% energie-efficiency wil realiseren ten opzichte van 2005. In het masterplan is verder een maatregelenpakket opgenomen dat leidt tot 17,5% energiebesparing ten opzichte van het referentiejaar 2015. Verder is het doel om in 2030 100% zelfvoorzienend te zijn in waterketen en 40% in het watersysteem. Tezamen komt dit neer op 61,6% zelfvoorzienendheid waterschapsbreed. In 2050 is het streven om volledig energieneutraal te worden. In onderstaande figuur zijn de energiedoelstellingen schematisch weergegeven.

In 2017 zijn meerdere grote projecten gerealiseerd die een wezenlijke bijdrage leveren aan het  behalen van de doelen op het gebied van energiebesparing en zelfvoorzienendheid. Te denken valt hierbij o.a. aan:

• De realisatie van een innovatieve vergistingsinstallatie (Ephyra) op de de AWZI Tollebeek. Met deze installatie kan circa 3 miljoen kWh op jaarbasis worden opgewekt, waarmee de AWZI Tollebeek meer dan energieneutraal is.
• De realisatie van 1.496 zonnepanelen op de AWZI Dronten, waarmee naar verwachting jaarlijks bijna 400.000 kWh wordt opgewekt. De totaal opgewekte energie op de AWZI Dronten komt hiermee op 67% van het totaalverbruik van de AWZI.
• De vernieuwing van het hoofdkantoor, waarvoor het waterschap in 2018 een Duurzaam Bouwen Award heeft ontvangen.
  

In onderstaande grafiek is weergegeven wat de stand van zaken is met betrekking tot de realisatie van de doelen per eind 2017.

Met het gereedkomen van projecten als Ephyra, de zonnepanelen op de AWZI Dronten en het hoofdkantoor komt het besparingspercentage uit op 5,3% en het percentage zelfvoorzienendheid op 7,1%. In het percentage zelfvoorzienendheid is rekening gehouden met de verwachting dat de Ephyra-installatie na de inregelperiode presteert conform de opgestelde business case. Met het inregelen van de installatie zal blijken in hoeverre dit gerealiseerd wordt. Naast deze projecten zijn ook andere projecten nog in uitvoering en in voorbereiding, waarmee het waterschap op koers ligt om de doelstellingen te halen.

In het najaar van 2017 heeft het waterschap een intentieovereenkomst gesloten met het Windpark Hanze voor de realisatie van windenergie. Indien dit uiteindelijk leidt tot een succesvolle deelname, kan het waterschap de energiedoelstelling voor 2050 al binnen een paar jaar realiseren en volledig energieneutraal opereren.

In het Masterplan Duurzame Energie zijn zeven maatregelen opgenomen waarmee de energiedoelstellingen van het waterschap gerealiseerd worden. Onder elke maatregel vallen één of meerdere projecten. In onderstaande figuur is weergegeven uit welke projecten deze maatregelen bestaan en wat de status van de realisatie eind 2017 is van elk van de maatregelen. Voor de maatregelen 5 en 7 geldt dat er eind 2017 nog plannen werden opgesteld en projecten moesten worden benoemd. Om deze reden is de voortgang van de projecten hierop niet weergegeven in termen van gerealiseerd, in uitvoering en in voorbereiding.

Bestemmingsreserve duurzame energie

In 2015 is een bestemmingsreserve Duurzame Energie ingesteld voor onderzoek en ontwikkeling van duurzame energieprojecten en de grondstoffenstrategie. In onderstaande tabel is de stand van zaken m.b.t. de bestemmingreserve weergegeven.

In 2017 is in totaal voor € 173.000 aan kosten ten laste van de reserve gebracht. Hiervan heeft € 37.000 betrekking op het opstellen van de grondstoffenstrategie. € 136.000 hiervan is besteed aan de uitwerking van energiemaatregelen. De uitwerking van het jaarplan 2017 loopt nog door in 2018. De verwachting is dat het volledig aangevraagde (nog te besteden) budget wordt benut.

Kredietvoteringen investeringen in verduurzaming

In het Masterplan Duurzame Energie is voor de periode 2016 – 2020 een maatregelenpakket opgenomen ter grootte van € 22,1 miljoen. Daarnaast is in de Meerjarenbegroting apart rekening gehouden met de duurzame renovatie van gemaal Vissering. Onderstaande tabel geeft de stand van zaken eind 2017 m.b.t. de door de AV goedgekeurde (gevoteerde) kredieten uit dit maatregelenpakket.

Tegenover de extra kapitaallasten die voortkomen uit de investeringen staan besparingen in de exploitatielasten (terugverdientijd) die vanaf de datum van ingebruikname zijn ingerekend in de huidige meerjarenbegroting.

Grondstoffen

Het tweede onderwerp in de duurzaamheidsaanpak van Waterschap Zuiderzeeland is de transitie van een wegwerpeconomie naar een circulaire economie. Landelijk is afgesproken om in 2050 100% circulair te zijn. In 2017 is gewerkt aan het opstellen van een ontwikkelagenda voor grondstoffen voor de komende jaren. Verder is er in 2017 onder andere gekeken naar de mogelijkheden van biomassa, cellulose- en fosfaatwinning. Deze lopen door in 2018.

Duurzaam inkopen

Waterschap Zuiderzeeland besteedt 100% duurzaam aan. Als uitwerking van het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen heeft het waterschap in 2017 gewerkt aan het formuleren van duurzaamheidsambities.

Duurzame mobiliteit

In september heeft Waterschap Zuiderzeeland het initiatief genomen om de aanbesteding van leasecontracten voor de dienstauto’s in gezamenlijkheid met andere waterschappen, waaronder ook de Waterkracht partners, op te starten. De voorbereiding heeft eind 2017 plaatsgevonden, het vervolg van de aanbesteding vindt in 2018 plaats. Duurzaamheid is, naast prijs, voor alle waterschappen een zeer belangrijk gunningscriterium. Het uitgangspunt is dan ook: nieuwe voertuigen moeten zo duurzaam mogelijk zijn (zoals elektrisch of op waterstof).

De renovatie van het hoofdkantoor is gereed. De medewerkers zijn op 3 juli 2017 terugverhuisd naar het vernieuwde energieneutrale Waterschapshuis met een nieuw kantoorconcept. Een kantoorconcept waarin aansluiting is gezocht bij de hedendaagse manier van werken, waar flexibele samenwerkingsvormen, vergaande digitalisering, netwerken en innovatie centraal staan. De gerealiseerde doelstellingen rond duurzaamheid zijn beloond met het, in 2018, winnen van de Duurzaam Bouwen Award voor het meest duurzame project. Onder andere de integrale aanpak en het feit dat het gelukt is om een bestaand pand op deze wijze om te vormen, leidden tot deze prijs.

Naast het vernieuwde Waterschapshuis, is ook het regiokantoor in Emmeloord verbouwd en ingericht volgens het flexibele kantoorconcept. Dit was het eerste flexibele kantoorconcept van Waterschap Zuiderzeeland en is in het voorjaar van 2017 opgeleverd. Dit is mede gerealiseerd door een goede medewerkerparticipatie. Het pand was sterk verouderd en is omgevormd naar een kantoor waar, net als het Waterschapshuis, duurzaamheid, innovatie en trots voor ons werk hand in hand gaan.

Het jaar 2017 heeft in het teken gestaan van het herzien van de lopende afspraken rondom Oosterwold. Hiertoe is een ‘oogstdocument’ met bevindingen van de pilotfase opgeleverd. Dit is mede de basis geweest voor de nieuwe Samenwerkingsovereenkomst Water, die in maart 2018 voorligt ter ondertekening door de gemeenten Almere en Zeewolde, Waterschap Zuiderzeeland en de provincie Flevoland.

In de tussentijd is het waterschap doorgegaan met meten en monitoren van de waterkwantiteit en -kwaliteit binnen Oosterwold. Dit als onderdeel van het uitvoeringsprogramma van de huidige Samenwerkingsovereenkomst Water. Op het gebied van de waterkwantiteit is in 2017 een meetplan gemaakt. Op basis van dit plan worden begin 2018 peilbuizen geplaatst.   

Het innovatieprogramma “Living lab decentrale waterketen Oosterwold” is een onderdeel van het uitvoeringsprogramma. Onder leiding van de provincie Flevoland is een gedetailleerd projectplan hiervoor opgesteld, waarbij de deelnemende partijen (naast de provincie, de gemeente Almere en het waterschap) voor een periode van drie jaar een financiële bijdrage zijn overeengekomen. Het doel van het Living lab is: het vinden, aanjagen en uittesten van innovatieve oplossingen op het gebied van zuiveringssystemen en het omgaan met afvalwater binnen de waterketen.

Voor Internationale Samenwerking heeft de AV in 2017 een herziening van het beleidskader vastgesteld, waarbij ingezet wordt op het realiseren van meer impact op de VN Sustainable Development Goals.

Onder de vlag van Dutch Water Authorities heeft ons waterschap aan meerdere projecten in Ethiopië, Indonesië en Colombia gewerkt, samen met andere waterschappen en organisaties uit de watersector. Voor Ethiopië zijn in 2017 vier subsidies verkregen gericht op young experts, pilots rond smart farming en plannen voor waterallocatie. Met een gemeente in Zuid-Sumatra is een samenwerkingsverklaring ondertekend, om in een subsidieproject te werken aan verbeterde sanitaire voorzieningen voor circa een half miljoen mensen. In Colombia is gewerkt aan duurzaam dijkbeheer om het veiligheidsniveau in het Cauca-stroomgebied te borgen.

Begin 2017 is de communicatiestrategie vastgesteld. Deze dient als belangrijke leidraad voor de verdere ontwikkeling van een communicatief Zuiderzeeland, om zo de ambitie ‘verbinden met de samenleving’ te verwezenlijken. De transitie voor bestuur en organisatie is in volle gang. De organisatie is bekend met de communicatiestrategie, met de betekenis hiervan en handelt hier steeds meer naar. De trainingen ‘Omgevingsbewust Communiceren’ zijn gestart en het verhaal van Zuiderzeeland is opgehaald en gemaakt. Ook is gestart met de implementatie van het educatiebeleid en worden de mediastrategie en de ondersteuning van een communicatief bestuur voorbereid. Kortom, we zijn volop in ontwikkeling naar een communicatief Zuiderzeeland.

Waterschap en gemeente Almere werken aan de stad van het zuiverste water

In maart 2017 hebben de Almeerse gemeenteraad en onze Algemene Vergadering het Waterplan Almere 2017 – 2022, ‘Stad van het zuiverste water’, vastgesteld. Dit was het sluitstuk van een intensief gezamenlijk proces en tegelijkertijd de start voor de nieuwe samenwerking tussen de gemeente en het waterschap. Zo hebben beide partijen een gezamenlijke ‘watercoördinator’ aangesteld die zorgt voor het aanjagen van de activiteiten uit het Waterplan. Om ook het publiek te betrekken, is tijdens de ‘Week van Ons Water’ in het voorjaar een vijftal informatieve vaartochten georganiseerd, die zeer goed zijn ontvangen door de ca. 250 deelnemende inwoners.

Samenwerken aan klimaatbestendige steden en dorpen

In september 2017 heeft de Tweede Kamer het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie vastgesteld. Dit geeft een verdere versnelling (en verplichting!) aan gemeenten, provincies en waterschappen om met het thema klimaatadaptatie aan de slag te gaan, onder andere door het uitvoeren van een zogenaamde ‘stresstest’. Het waterschap heeft het initiatief genomen om de partijen binnen de provincie te verbinden en om te verkennen welke meerwaarde gecreëerd kan worden door gezamenlijk op te trekken in deze opgave.

Diverse gemeenten hebben al stappen gezet bij de uitvoering van stresstesten. In navolging van de gemeente Noordoostpolder, heeft het waterschap samen met de gemeente Lelystad een start gemaakt voor de stresstest. Een afstudeerder van de Hogeschool van Amsterdam heeft onderzoek gedaan naar de ‘regenbestendigheid’ van Lelystad. Dit heeft geresulteerd in een inspirerende bijeenkomst over het meekoppelen van klimaatmaatregelen bij beheer en ontwikkeling.

Evalueren om de inzet van het waterschap bij ruimtelijke initiatieven en bij beheer en onderhoud te verbeteren

In 2017 is begonnen met een evaluatie van de bestaande kaders met betrekking tot water en ruimtelijke ordening, namelijk het Waterkader, de Uitbeelding en het Afwegingskader initiatieven derden. Deze instrumenten richten zich op vroegtijdige betrokkenheid van het waterschap bij ruimtelijke processen. De verwachting is dat de resultaten van de evaluatie in 2018 worden afgerond waarbij ook aanbevelingen worden gedaan over gebruik, benutting en effectiviteit van de instrumenten, mede in relatie tot de nieuwe Omgevingswet.

Ook zijn in 2017 de Maatwerkovereenkomsten stedelijk water, zoals die in 2011 zijn vastgesteld en waarin de overname van stedelijk waterbeheer door het waterschap is vastgelegd, in evaluerende zin besproken met medewerkers van alle Flevolandse gemeenten en het waterschap. Daaruit is een aantal aanbevelingen voor verbeteringen in de toekomst naar voren gekomen. Deze aanbevelingen vormen het kader voor de toekomstige doorontwikkeling van beheer en onderhoud in stedelijk gebied.

Meer aandacht voor de stad via een visie op stedelijk water

In het bestuursprogramma 2015 - 2019 ‘duurzaam verbonden, bekend en vertrouwd’ van het waterschap is opgenomen dat een visie stedelijk water opgesteld wordt. In 2017 is samenhang gebracht in de diverse vraagstukken en ontwikkelingen op het gebied van stedelijk water. Deze samenhang en de verdere concretisering van de afzonderlijke onderdelen (beheer en onderhoud, klimaatadaptatie en waterplan) vormt de visie op stedelijk water. Voor de onderdelen van de visie werkt het waterschap voorstellen uit via een gecoördineerde inzet.

In 2017 heeft Waterschap Zuiderzeeland de digitalisering van de Planning & Control cyclus en de bijbehorende documenten verder vorm gegeven. De Jaarstukken 2016 zijn als eerste volledig in website-vorm gepresenteerd. Ook de Meerjarenbegroting is als website beschikbaar. Hierdoor zijn de stukken toegankelijker geworden voor de omgeving van het waterschap, maar ook voor het bestuur en de organisatie.

In 2017 is de frauderisicoanalyse geactualiseerd. Bij deze risicoanalyse is gekeken naar het frauderisico binnen 24 processen binnen de ambtelijke organisatie, uiteenlopend van inkopen tot betalingen. Hoewel fraude nooit volledig voorkomen kan worden, laat de frauderisicoanalyse zien dat de beheersing op orde is. Bij een zestal processen zullen aanvullende beheersmaatregelen worden getroffen om het frauderisico verder te verkleinen. Deze beheersmaatregelen hebben betrekking op het vergroten van de zichtbaarheid van eventuele fraude en het beschrijven van procedures. Naast de actualisatie van de frauderisicoanalyse heeft het college een fraudeprotocol vastgesteld. In het fraudeprotocol is beschreven hoe het waterschap fraude definieert, welk proces het waterschap doorloopt om het frauderisico te beheersen en hoe wordt gehandeld bij vermoedens van fraude.

De toekomstige uitdagingen op onder andere het gebied van waterkwaliteit, klimaat en waterveiligheid zijn groot. Om het waterbeheer op orde te houden moeten omvangrijke investeringen gedaan worden, die ook een aanzienlijke impact kunnen hebben op de financiële positie van het waterschap. Om tijdig goede keuzes te kunnen maken, werkt het waterschap in het traject van strategisch assetmanagement aan het inzichtelijk maken van deze opgaven en de consequenties hiervan. In 2017 heeft hierbij een focus gelegen op het programma Schoon Water. Verder heeft het waterschap in 2017 nieuw activabeleid opgesteld. Het waterschap heeft hierbij een aantal keuzes gemaakt, die vanaf 2018 een beperkend effect hebben op de stijging van de schuldpositie van het waterschap.

Op 23 maart 2017 heeft de Algemene Vergadering de informatiestrategie vastgesteld. Hiermee zijn de eerste bouwstenen voor de toekomstige digitale infrastructuur gelegd. Een toekomst waarin veranderingen op het gebied van digitalisering en informatievoorziening in een steeds hoger tempo op ons afkomen. De scope van de informatiestrategie richt zich op de verbetering van informatiestromen binnen het primaire proces en de ontsluiting van informatie en (digitale) diensten naar inwoners en bedrijven.

Open informatie, openbaar en bruikbaar voor belanghebbenden

In 2017 is het kaartenportaal van onze website geheel vernieuwd. De storymaps op de website van Zuiderzeeland zijn één van de nieuwe manieren waarop we informatie met het publiek delen. Verder is de basis gelegd om de legger digitaal te kunnen raadplegen en datasets te ontsluiten via landelijke voorzieningen. Met gemeenten en de provincie Flevoland is samengewerkt om datasets open en herbruikbaar te krijgen voor betrokkenen, bedrijven en belanghebbenden.

Tastbare en zichtbare resultaten met het informatie- innovatielab

Via het informatie-innovatielab worden vanuit de organisatie ideeën aangedragen om bijvoorbeeld informatie meer te delen, het waterbewustzijn te vergroten of onze dienstverlening meer digitaal te maken. Enkele aansprekende voorbeelden die in 2017 zijn gerealiseerd:

• Virtual reality weergave van onze objecten. Dit heeft een prototype opgeleverd in de vorm van een voorbeeld 3D-film.
• Een succesvolle innovatie op Waterbewustzijn is de Onderduikerstocht. Een online innovatief platform voor agrariërs waar zij op een overzichtelijke en simpele manier locatiespecifieke informatie kunnen uitwisselen, afgestemd op hun wensen.
• Een nieuwe app die digitaal meten op de zuivering mogelijk maakt. De nieuwe applicatie zorgt voor minder papier, efficiënte looproutes, minder kans op fouten en real-time inzicht in de meetgegevens.

Samenwerking is essentieel

Op gebied van ICT-infrastructuur en -beheer is de samenwerking met Waterschap Drents-Overijsselse Delta versterkt. Beide organisaties gaan gebruik maken van één data(server)center. Dit is vanuit energieoogpunt duurzamer en gaat zorgen voor meer efficiency. Daarnaast wordt de kwetsbaarheid in de personele bezetting verminderd. Eind 2017 is de voorbereiding voor het gezamenlijk gebruik van de datacenter afgerond. Begin 2018 wordt Zuiderzeeland aangesloten op dit datacenter.

De vier Waterkrachtwaterschappen hebben per 1 januari 2017 gezamenlijk hun mobiele werkplekken, telefonie, serverhardware en onderhoudsdiensten in een raamovereenkomst ondergebracht. Waterschap Zuiderzeeland heeft hier in 2017 al gebruik van gemaakt voor onder andere de nieuwe beeldschermen en de hardware van het serverpark.

Informatieveiligheid voldoet aan veiligheidsnormen

Voor de continuïteit van informatie en de bescherming van onze gegevens tegen bedreigingen van buitenaf, is informatieveiligheid een belangrijk aandachtspunt. Te denken valt aan de continuïteit van informatie bij onder andere de technische besturing van onze gemalen en zuiveringen en bescherming van gegevens tegen onder andere hackers. Eind 2017 heeft een audit plaatsgevonden om te achterhalen of het waterschap voldoet aan de eerste fase van de vastgestelde informatieveiligheidsnorm BIWA (Baseline informatieveiligheid waterschappen). De resultaten hiervan zijn nog niet bekend. Voor informatieveiligheid werken de vier Waterkrachtwaterschappen samen en zijn er twee Security Officers die zorgen voor kennisdeling tussen de waterschappen.

In 2017 is samen met de Waterkrachtpartners een nieuw inkoopsysteem aangeschaft en geïmplementeerd. Dit nieuwe systeem stelt ons in staat om alle Europese, maar ook meervoudig onderhandse aanbestedingen digitaal te laten plaatsvinden. Daarnaast is ook het in Waterkrachtverband aanbestede dynamische inkoopsysteem (DAS) voor de inhuuropdrachten geïmplementeerd.

De organisatie is in 2017 ook aan de slag gegaan met andere en innovatieve wijzen van aanbesteden. Zo zijn onze zonnepanelen volgens de ‘best value procurement’ aanbesteed en is de aanbesteding voor het project renovatie en verduurzaming gemaal Vissering ingestoken vanuit een ‘concurrentiegerichte dialoog’. Dit laatste is een werkwijze waarbij marktpartijen en opdrachtgever de dialoog aangaan en de procedure minder schriftelijk van aard is. Waterschap Zuiderzeeland koopt ook duurzaam in. Dit is goed te zien in het vernieuwde Waterschapshuis, dat is bekroond met de Award Duurzaam Bouwen! In 2017 zijn ook belangrijke raamcontracten aanbesteed, namelijk de ingenieursdiensten en de technische groothandel.

De samenwerking op het gebied van inkoop is in 2017 verder doorgezet. Niet alleen met de Waterkrachtwaterschappen, maar ook met andere waterschappen. Met Waterschap Vechtstromen en drie niet-Waterkrachtwaterschappen zijn bijvoorbeeld de voorbereidingen gestart voor de aanbesteding van het wagenpark en met Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) is de aanbesteding van de afvalverwerking in gang gezet.

Met WDODelta is in 2017 formeel een intensievere samenwerking gestart. De gezamenlijk gestelde doelen bevatten het doorontwikkelen van contractmanagement, over en weer effectief inzetten van capaciteit en kennis en doorontwikkelen van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen.

Doorontwikkeling Zuiderzeeland

Er is een doorstart gemaakt met Water Werkt. Samen met en voor alle medewerkers van Zuiderzeeland en het bestuur wordt de veranderagenda verder vorm gegeven. Centraal staat de verdere professionalisering om de uitdagende opgaven goed in te vullen.

Participatiewet

Binnen Zuiderzeeland is tot op heden 1 medewerker (muskusrattenbeheerder) aangenomen die valt onder de doelgroep van de Participatiewet. Verder zijn in een aantal aanbestedingen (bijvoorbeeld catering, groenvoorziening en (industriële) schoonmaak), social return en de inzet van medewerkers vanuit deze doelgroep opgenomen. Het UWV heeft advies opgesteld over de vraag waar in onze organisatie het beste mensen uit deze doelgroep geplaatst kunnen worden.

ZZL Academie

In 2017 is de visie op leren en ontwikkelen vastgesteld. De essentie van deze visie is dat blijvend leren cruciaal is om goed te anticiperen en te reageren op huidige en toekomstige ontwikkelingen en dat leer- en ontwikkelactiviteiten gericht zijn op het bereiken van de organisatiedoelstellingen.

Het aanbod van de ZZL Academie richt zich elk jaar op de verschillende leerlijnen binnen de organisatie. Zo is er naast het managementdevelopmentprogramma bijvoorbeeld ook een leerlijn adviseren voor adviseurs georganiseerd. De focus voor 2017 en 2018 ligt op thema’s als ‘omgevingsbewustzijn’ (mede op basis van het bestuursprogramma) en ‘communicatieve organisatie’ (ingegeven vanuit de nieuwe communicatiestrategie).

Duurzaam inzetbaar

Doordat werktijden en arbeidsrelaties flexibeler worden, vervaagt de grens tussen werken en privé. Daarnaast worden we steeds ouder en werken we langer door. Om de medewerkers van Zuiderzeeland zo lang en duurzaam mogelijk inzetbaar te houden, stimuleert en faciliteert het waterschap zijn medewerkers om te werken aan hun gezondheid en werkplezier. De ZZL Academie heeft hier specifieke activiteiten voor aangeboden in 2017. Ook is het een onderwerp in de verschillende leerlijnen geweest. Tevens heeft de organisatie per 1 juli een nieuwe arbodienst die dit gedachtegoed expliciet ondersteunt en daarover adviseert.

Samen Beter Werken

De investeringen binnen het programma Algemeen hebben betrekking op kantoren, facilitaire zaken en ICT. De belangrijkste investering die in 2017 binnen het programma Algemeen is gerealiseerd, is het project Samen Beter Werken. Vanwege het belang van deze investering voor het waterschap wordt hieronder afzonderlijk ingegaan op de voortgang van deze investering (speciaal project).

De investeringen binnen het programma Algemeen verlopen voor het grootste deel conform planning en binnen de financiële kaders. Bij het project om de toegangscontrole voor de verschillende objecten te verbeteren, is na de aanbesteding gebleken dat de investeringsuitgaven aanzienlijk hoger uitvallen dan begroot. Het project loopt hierdoor ook vertraging op. De AV ontvangt hierover naar verwachting in de loop van 2018 een voorstel.

De investeringsuitgaven voor de reguliere investeringen binnen het programma Algemeen bedroegen in 2017 € 0,9 miljoen. Dit is ruim € 0,5 miljoen minder dan begroot. In 2017 is een investering niet gestart. De vervanging van de buitenzonwering van het hoofdkantoor is bij de actualisatie van de investeringsplanning in het voorjaar van 2017 doorgeschoven naar 2020. Verder zijn investeringsuitgaven voor digitalisering iets vertraagd.